DYTMARÓW ...

Wzmiankowany po raz pierwszy w roku 1284 jako VILLA DITMARI (później w 1484r. - DITRICHSDORF). Lokowana na prawie niemieckim w 1302roku, jako jedna z większych wówczas wsi gminy. Niewątpliwie liczyła więcej niż 20 kmieci i zagrodników. Genetyczny jej kształt to ulicówka z niwowo-łanowym rozkładem rozłogów. Podobnie jak w Prężynce genetyczne siedlisko wsi usytuowano na skraju doliny cieku wodnego (rzeki Prudnik). Główna ulica wiejska, stanowiąca oś kompozycyjną na kierunku wschód - zachód, obudowana została dwustronnie i regularnie zabudową zagrodową. Parcele o kształcie wydłużonego prostokąta przylegają do niej krótszym bokiem.  Ich zabudowa (pochodząca z XIX/XX w.) jest jednorodna i posiada cechy takie same jak zabudowa siedliska kmiecego we wsi Lubrza. Budynki mieszkalne lub mieszkalno - inwentarskie, kryte dachem dwuspadowym, sytuowane są w pierwszej linii zabudowy, szczytem do ulicy. Obszerne stodoły zamykają wewnętrzny podwórzec, a wraz z budynkiem mieszkalnym i gospodarczymi tworzą w rzucie literę „L" lub „U". Wieś od początku istnienia pełniła niewątpliwie istotną rolę w układzie osadniczym gminy. Już w 1331 roku dokumenty historyczne wzmiankują o istnieniu kościoła parafialnego (renesansowa dzisiejszego budynku pochodzi z ok. 1660r., a neogotycki korpus z 1857roku). Prawdopodobnie około XVI/XVII wieku na południowo-zachodnim krańcu wsi (przy drodze na Skrzypiec), powstał niewielki zespół zabudowy folwarcznej. W wieku XIX i XX wieś rozwijała się wzdłuż dróg na kierunku zachodnim i wschodnim. Spotykamy tu zespół zabudowy robotniczej orz współczesną zabudowę jednorodzinną i usługową.

W Dytmarowie warto zobaczyć:

·        kościół parafialny p. w. św. Katarzyny. Obecna architektura świątyni to efekt odbudowy zakończonej w 1864r. Pozostałością istniejącego tu wcześniej, strawionego przez ogień kościoła jest piękna, renesansowa wieża z 1600r. oraz okalający kościelny plac mur z kamienia , którego fragmenty przetrwały w niezmienionej formie od XV w. Wewnątrz świątyni warto przyjrzeć się uważniej niezwykle cennej, wykutej z kamienia, XVI wiecznej kropielnicy,

·        kapliczka przy domu nr 42, murowana z 1 połowy XIX wieku.