PRĘŻYNKA z przysiółkiem DOBROSZEWICE ...

To jedna z najstarszych wsi gminy, której powstanie datuje się na XII wiek. Pierwsza wzmianka historyczna pochodzi z 1233 roku, gdzie występuje ona pod nazwą PRAMSIN MINOR (1379r.) i KLEIN PRAMSEN. Wieś licząca mniej niż 20 kmieci i zagrodników, lokowana na regularnym układzie ulicówki z układem pól niwowo-łanowym. Genetyczne siedlisko wsi znajduje się w północnej części jej dzisiejszej zabudowy. Historyczna ulica na swym południowym i północnym krańcu rozwidlała się w kierunku Prudnika i Lubrzy oraz Prężyny i Białej (przysiółka Dobroszewice). Genetyczną wieś kmiecą usytuowano, podobnie jak poprzednie, na skraju doliny cieku wodnego, jednak poza terenami podmokłymi. Z tego powodu jej zabudowa sytuowana była regularnie po obu stronach wiejskiej ulicy, a jej układ na parcelach jest jednorodny (przykład typowej ulicówki).  Wieś rozwijała się bardzo powoli. Dopiero około XVI-XVII wieku, w okresie rozwoju gospodarki feudalnej, powstał we wsi folwark wraz z pałacem. Prawdopodobnie wówczas nastąpił gwałtowniejszy rozwój demograficzny i przestrzenny wsi, a nową zabudowę rolniczą sytuowano w południowej części dzisiejszej zabudowy, przy drodze  do Lubrzy. Układ przestrzenny tego zespołu zabudowy jest mniej jednorodny. Generalnie reprezentuje typ ulicówki, przy czym przebieg tej części głównej ulicy wiejskiej bezpośrednio na skraju doliny cieku wodnego, uniemożliwił pierwotnie zabudowę jej wschodniej strony. Okala ona bowiem tereny podmokłe. W związku z czym po wschodniej stronie drogi zabudowa powstała w znacznym od niej oddaleniu, na wysokiej skarpie doliny. Tylko zabudowa zagrodowa położona po zachodniej stronie ulicy wiejskiej przylega do niej bezpośrednio.  W okresie tego stulecia układ przestrzenny wsi został uzupełniony zabudową mieszkaniową jednorodzinną, która wprowadziła chaos we wcześniejsze główne zespoły zabudowy. Przede wszystkim zabudowano podmokłą dolinę cieku wodnego w południowej części wsi (rejon ujęcia wody).  Nowa zabudowa powstała także na północnym krańcu genetycznego siedliska wsi kmiecej oraz przy drodze na Prudnik, w zachodniej części wsi. Tu jednak jej realizacja nie spowodowała istotnych zmian przestrzennych układów historycznych.
 

PDFHistoria Kaplicy w Prężynce.pdf (13,31MB)

W Prężynce warto zobaczyć:

·        kapliczka przy drodze do Prężyny, murowana z początku XIX wieku,

·        dom nr 41, murowany z początku XX wieku.